Charlatan (oplichter): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud

In de regel

Huidige versie van 19 jan 2024 om 02:57

Een charlatan is een speciaal soort oplichter die voorziet in de behoeften door systematisch mensen te bedriegen over haar of zijn afkomst, vaardigheden, intenties of prestaties. Een charlatan maakt gebruik van charme om mensen iets aan te smeren.

Het woord wordt ook wel gebruikt voor mensen die zonder zelf de bewuste intentie te hebben te misleiden ideeën of denkbeelden presenteren die zij zelf voor waar houden, maar die de wetenschappelijke toets der kritiek niet kunnen doorstaan. In de geneeskunde spreekt men dan vaak van kwakzalverij.

Oorsprong[bewerken | brontekst bewerken]

Het woord charlatan stamt uit het Frans. Reeds in 1543 kende men de term voor iemand die als 'marktschreeuwer' allerhande huismiddeltjes tegen diverse aandoeningen te koop aanbood, of die aflaten verkocht. Waarschijnlijk is het woord charlatan een samentrekking van het Italiaanse "ciarlare", mooipraterij of gebabbel, en "cerretano", iemand uit Cerreto di Spoleto. Dit stadje was in de middeleeuwen een thuisbasis van reizende verkopers en marktlieden, die bekendstonden om hun gladde verkooppraatjes. Vanaf de 17e eeuw werd charlatan als scheldwoord gangbaar voor oplichter of kwakzalver, of iemand die een beroep te schande maakt door slechte uitoefening ervan.^[1]

Literatuur (o.a.)[bewerken | brontekst bewerken]

Grete De Francesco The Power of the Charlatan (div. edities)

Bronnen, noten en/of referenties

↑ Etymologiebank.nl

[1] Etymologiebank.nl

[1]

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
-[[Bestand:Pietro Longhi 015.jpg|thumb|[[Pietro Longhi]], ''De charlatan'' (1757)]]
+[[Bestand:Ca' Rezzonico - Il Ciarlatano - Pietro Longhi.jpg|thumb|[[Pietro Longhi]], ''De charlatan'' (1757)]]
-Een '''charlatan''' is een speciaal soort [[oplichting|oplichter]] die voorziet in zijn behoeften door systematisch mensen te bedriegen over zijn afkomst, vaardigheden, intenties of prestaties. Een charlatan maakt gebruik van zijn charme om mensen iets aan te smeren.
+Een '''charlatan''' is een speciaal soort [[oplichting|oplichter]] die voorziet in de behoeften door systematisch mensen te bedriegen over haar of zijn afkomst, vaardigheden, intenties of prestaties. Een charlatan maakt gebruik van charme om mensen iets aan te smeren.
-Het woord wordt ook wel gebruikt voor mensen die zonder zelf de bewuste intentie te hebben te misleiden ideeën of denkbeelden presenteren die zij zelf voor waar houden maar die de wetenschappelijke toets der kritiek niet kunnen weerstaan. In de geneeskunde spreekt men dan vaak van [[kwakzalverij]].
+Het woord wordt ook wel gebruikt voor mensen die zonder zelf de bewuste intentie te hebben te misleiden ideeën of denkbeelden presenteren die zij zelf voor waar houden, maar die de wetenschappelijke toets der kritiek niet kunnen doorstaan. In de geneeskunde spreekt men dan vaak van [[kwakzalverij]].
 ==Oorsprong==
-Het woord ''charlatan'' stamt uit het [[Frans]]. Reeds in 1543 kende men de term voor iemand die als 'marktschreeuwer' allerhande huismiddeltjes tegen diverse aandoeningen te koop aanbood, of die aflaten verkocht. Waarschijnlijk is het woord ''charlatan'' een samentrekking van het [[Italiaans (taal)|Italiaans]]e "ciarlare", mooipraterij of gebabbel, en "cerretano",  iemand uit [[Cerreto di Spoleto]], een stadje dat in de [[Middeleeuwen]] bekend stond als thuisbasis van reizende verkopers en marktlieden, die bekend stonden om hun gladde verkooppraatjes. Vanaf de [[17e eeuw]] is ''charlatan'' als scheldwoord gangbaar voor oplichter of kwakzalver, of iemand die zijn beroep te schande maakt door slechte uitoefening ervan.<ref>[http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/charlatan Etymologiebank.nl]</ref>
+Het woord ''charlatan'' stamt uit het [[Frans]]. Reeds in 1543 kende men de term voor iemand die als 'marktschreeuwer' allerhande huismiddeltjes tegen diverse aandoeningen te koop aanbood, of die aflaten verkocht. Waarschijnlijk is het woord ''charlatan'' een samentrekking van het [[Italiaans (hoofdbetekenis)|Italiaanse]] "ciarlare", mooipraterij of gebabbel, en "cerretano",  iemand uit [[Cerreto di Spoleto]]. Dit stadje was in de [[middeleeuwen]] een thuisbasis van reizende verkopers en marktlieden, die bekendstonden om hun gladde verkooppraatjes. Vanaf de [[17e eeuw]] werd ''charlatan'' als scheldwoord gangbaar voor oplichter of kwakzalver, of iemand die een beroep te schande maakt door slechte uitoefening ervan.<ref>[http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/charlatan Etymologiebank.nl]</ref>
+==Literatuur (o.a.) ==
-== Nederlandse charlatans ==
+* {{aut|[[Grete De Francesco]]}} ''The Power of the Charlatan'' (div. edities)
-* [[Robbert van den Broeke]], een naar eigen zeggen [[paranormaal|paranormaal begaafd]] persoon, maakte een aantal televisieuitzendingen waarin hij door oplettende kijkers enkele malen als oplichter ontmaskerd werd. Zo gebruikte hij in een uitzending het niet bestaande woord ''"genverbrander"'', wat vervolgens in enkele fora op internet gebruikt werd als synoniem voor charlatan.<ref>[http://sargasso.nl/de-opmars-van-de-genverbrander/ Sargasso.nl over 'genverbrander']</ref><ref>{{Cite web |url=http://skepsis.nl/robbertvandenbroeke/ |title=Er is zoveel meer. Googlen met Robbert van den Broeke |author=[[Rob Nanninga]] |work=Website Skepsis |publisher=[[Stichting Skepsis]] |date=december 2005 |accessdate=22 oktober 2015}}</ref>
-== Nederlandse Christelijke Charlatans ==
-Hier zien we een aantal Nederlandse Prekers welke zijn Charlatans:
-Lodewijk van Weerden (Waardevol Leven Gemeente ook wel "Waardeloos Leven Gemeente)
-Petra van Weerden
-Mattheus van der Steen
-Rebekah van der Steen Krell
-Professor Dr. W.J. Ouweneel
-Martin Koornstra
-Wilkin van de Kamp
-A. Klein Haneveld.
 {{Appendix|2=
 {{References}}
 }}
 [[Categorie:Crimineel]]
 [[Categorie:Medische ethiek]]